ชื่อเรื่อง  การประเมินโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์โดยใช้ไส้เดือนดินผู้ประเมินนายณัฐภัทร์  มีมุขหน่วยงานโรงเรียนบ้านคลองสำราญสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์  เขต  2  ปีที่ศึกษา  2552                                                                                                                     บทคัดย่อ การประเมินโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์โดยใช้ไส้เดือนดินมีวัตถุประสงค์  เพื่อประเมินโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากอินทรีย์  โดยใช้ไส้เดือนดินในด้านปัจจัยพื้นฐาน  ด้านสภาวะแวดล้อมของโครงการ ผลิตปุ๋ยหมักจากอินทรีย์  โดยใช้ไส้เดือนดิน  (context)  ด้านกระบวนการปฎิบัติระหว่างการดำเนินโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากอินทรีย์  โดยใช้ไส้เดือนดิน  (process)  และด้านผลผลิตของโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากอินทรีย์โดยใช้ไส้เดือนดิน  (outcome)  ประชากรที่ใช้ในการประเมินครั้งนี้  ผู้ให้ข้อมูลคือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  4 – 6   โรงเรียนบ้านคลองสำราญ  ปีการศึกษา  2551  จำนวน  33  คน   และผู้ปกครองของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่  4 – 6  จำนวน  33  คน  รวมทั้งสิ้น  66  คน  และนักเรียนชั้นประถมศึกษา  ปีที่  4 – 6   ของโรงเรียนบริบทใกล้เคียง  10  โรงเรียน  ปีการศึกษา  2551  จำนวน  140  คน  และผู้ปกครองของนักเรียนของโรงเรียนบริบทใกล้เคียง  10  โรงเรียน  จำนวน  140  คน  รวมทั้งสิ้น  346  คน   เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินงานครั้งนี้เป็นแบบประเมินความคิดเห็นของนักเรียนและผู้ปกครอง ที่มีต่อโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์ โดยใช้ไส้เดือนดิน เกี่ยวกับปัจจัยพื้นฐานด้านสภาวะ-แวดล้อมของโครงการ ด้านกระบวนการปฎิบัติ ระหว่างการดำเนินโครงการ และด้านผลผลิตของโครงการ  สำหรับสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าเฉลี่ย  และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน     ผลการประเมินสรุปได้ดังนี้  1.  ผลการประเมินปัจจัยพื้นฐาน  ด้านสภาวะแวดล้อมของโครงการ  ผลการประเมินโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด  เมื่อพิจารณาเป็นรายองค์ประกอบ   ได้แก่ โรงเรียนสามารถบริหารจัดการโครงการให้บรรลุเป้าหมายของโครงการ  และโครงการมีความเหมาะสมกับสภาพชุมชนของนักเรียน สำหรับองค์ประกอบที่มีครูมีความรู้ความสามารถในการสอนเกี่ยวกับการผลิตปุ๋ยหมักไส้เดือนดิน  โครงการฯ ช่วยให้นักเรียนตระหนักในการไม่ใช้สารเคมีในการทำการเกษตร   เมื่อนำโครงการผลิตปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์ โดยใช้ไส้เดือนดิน  ไปจัดในโรงเรียน  สามารถทำให้บรรลุวัตถุประสงค์ได้  วัตถุประสงค์ของโครงการสอดคล้อง  กับความต้องการของนักเรียนหรือชุมชน  นักเรียนรู้ขั้นตอนในการผลิตปุ๋ยหมักไส้เดือนดิน  เมื่อพิจารณาเป็นรายองค์ประกอบพบว่าผลการประเมินด้านความเป็นไปได้ของโครงการ และด้านวัตถุประสงค์ของโครงการอยู่ในระดับมาก  ทั้งนี้อาจเป็นเพราะโรงเรียนได้จัดให้มีการเรียนการวิชาการเกษตรอยู่แล้ว  ผู้ปกครองและชุมชนมีอาชีพเกษตรกรรม  ประกอบกับผู้บริหารสถานศึกษา มีนโยบายในการจัดให้เน้น เรื่องเกษตรพอเพียงตามแนวพระราชดำริ  ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวให้แก่นักเรียนทุกคน  ดังนั้น  จึงทำให้โครงการนี้สอดคล้องกับความต้องการของโรงเรียนและมีความเป็นไปได้ในการปฏิบัติ  2.  การประเมินด้านกระบวนการปฏิบัติระหว่างดำเนินโครงการในด้านกิจกรรมของโครงการผลการประเมินโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด  เมื่อพิจารณาเป็นรายองค์ประกอบได้แก่  ควรดำเนินโครงการฯ  เป็นโครงการหลักของโรงเรียน  และสถานศึกษาส่งเสริมให้นักเรียนนำความรู้  การผลิตปุ๋ยหมักโดยใช้ไส้เดือนดิน ไปใช้ในการประกอบอาชีพ  รองลงมา  คือ  โครงการจะนำเป็นไปได้ที่ท่านจะนำเป็นแนวทางในการผลิตปุ๋ยหมักเป็นอาชีพส่งเสริมได้  สามารถดำเนินการตามกิจกรรมที่กำหนดไว้  ท่านรู้ขั้นตอนผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน  รายงานผลการดำเนินงานต่อผู้เกี่ยวข้อง  และคะแนนเฉลี่ยน้อยที่สุด  คือ  โครงการฯ  มีประโยชน์ต่อส่วนรวม  ซึ่งมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ  เปิดโอกาสให้ผู้เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการวางแผนดำเนินโครงการ  3.  การประเมินด้านผลผลิตของโครงการ   พบว่า   ผลการประเมินโดยเฉลี่ยอยู่ในระดับมากเมื่อพิจารณา เป็นรายองค์ประกอบส่วนใหญ่อยู่ในระดับมาก  ได้แก่  นักเรียนมีความรู้เกี่ยวกับการดำเนินการ โครงการผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินนักเรียนมีความเอาใจใส่ต่อการสังเกตการณ์เจริญเติบโต   และดูแลไส้เดือนดิน   รองลงมา   คือ   นักเรียนมีความอดทนต่อการทำโรงเรือน  บ่อปูนซีเมนต์  การนำเศษอาหารไปให้ไส้เดือนดินกิน  และการคัดแยกปุ๋ยหมักไส้เดือนดิน  นักเรียนมีการพัฒนาปรับปรุงการปฏิบัติงาน  เกี่ยวกับงานผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน   และคะแนนเฉลี่ยน้อยที่สุด  คือ   นักเรียนมีเจตคติที่ดีต่อการผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน  เช่น  นักเรียนรัก  และสนใจในการผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินและคิดที่จะนำไปผลิตใช้กับพืชผักที่บ้านของตน