ในชีวิตประจำวัน เราใช้สารที่มีสมบัติเป็นกรดหรือเบส หรือกลาง หลายชนิด บางชนิดอยู่ในอาหาร

              หรือเครื่องดื่มที่เรารับประทาน เช่น น้ำส้มสายชู น้ำมะนาว น้ำอัดลม บางชนิด เป็นสารซักล้างการทำความสะอาด

              เครื่องสำอาง สารดังกล่าว ล้วนมีค่า ความเป็นกรด-เบส แตกต่างกัน ซึ่งการบอกความเป็นกรด-เบส สามารถบอกได้

              ด้วยค่าพีเอช (pH)

                                 นอกจากนี้แล้วความเป็นกรด เบส ยังมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตมาก ถ้าของเหลวในสิ่งมีชีวิตมี pH

              เปลี่ยนไป การทำงานของระบบต่างๆ จะเกิดการผิดปกติตามไปด้วย

              ค่า pH ของสารละลายกรด - เบส

                                 pH มาจาก potential of hydrogen ion ซึ่งสามารถใช้บอกความเป็นกรด-เบสของสารละลายได้

              ซึ่งค่า pH มีความสัมพันธ์กับความเข้มข้นของไฮโดรเนียมไอออน (H₃O) ซึ่งปริมาณของไฮโดรเนียมไอออนยิ่งมาก 

              (สารละลายกรด) ค่า pH จะน้อยแต่ถ้าปริมาณของไฮโดรเนียมไอออนน้อย (สารละลายเบส) ค่า pH จะมาก ซึ่งค่า 

              pH สามารถบอกความเป็นกรด-เบสได้ ดังนี้ 

               pH = 7 สารละลายมีสมบัติเป็นกลาง

              pH > 7 สารละลายมีสมบัติเป็นเบส ยิ่งมี pH มาก ยิ่งเป็นเบสที่แรงขึ้น

              pH < 7 สารละลายมีสมบัติเป็นกรด ยิ่งมี pH น้อย ยิ่งเป็นกรดที่แรงขึ้น

(ที่มา : http://bcn.boulder.co.us/basin/data/BACT/info/pH.html)

              สมบัติทั่วไปของสารละลายกรดและสารละลายเบส ดังนี้

              สารละลายกรด

                                สารละลายกรด (acid solution) คือ สารละลายที่กรดละลายในน้ำ (กรดเป็นตัวละลาย

                  น้ำเป็นตัวทำละลาย) ซึ่งสามารถแตกตัวให้ไฮโดรเจนไอออน (H⁺) เมื่อละลายน้ำ

                  สมบัติของสารละลายกรด สมบัติของสารละลายกรด มีดังนี้

                  1. มีรสเปรี้ยว เช่น น้ำมะนาว (กรดซิตริก) น้ำส้มสายชู (กรดแอซีติก) วิตามินซี (กรดแอสคอร์บิก) เป็นต้น

                  2. ทดสอบโดยการใช้กระดาษลิตมัส (มี 2 สี คือ สีแดงและสีน้ำเงิน) ถ้าใช้กระดาษลิตมัสสีน้ำเงินจะเกิด

                      การเปลี่ยนแปลงสีของกระดาษลิตมัสจากสีน้ำเงินเป็นสีแดง แต่ถ้าใช้กระดาษลิตมัสสีแดงจะไม่มี

                      การเปลี่ยนแปลงสีของกระดาษลิตมัส

                  3. ทำปฏิกิริยากับโลหะได้ผลิตภัณฑ์เป็นแก๊สไฮโดรเจน (H₂) เสมอ เช่น ปฏิกิริยาของโลหะสังกะสีในกรดเกลือ

                      ได้เกลือซิงค์คลอไรด์ (ZnCl₂) กับแก๊สไฮโดรเจน   ดังนั้น       

โลหะ + กรด   -------->  เกลือ +  แก็สไฮโดรเจน

                  โลหะที่เกิดปฏิกิริยา เช่น สังกะสี (Zn), แมกนีเซียม (Mg), ทองแดง (Cu), เงิน (Ag), อะลูมิเนียม (Al) เป็นต้น

                  4. ทำปฏิกิริยากับสารประกอบคาร์บอเนต (XCO₃; X คือ ธาตุโลหะใดๆ เช่น หินปูน (CaCO₃),

                      โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต (NaHCO₃) หรือผงฟู ได้แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) เสมอ เช่น

                      ปฏิกิริยาของหินปูนกับกรดเกลือ ดังสมการ 

CaCO3 (s) + 2HCl (aq)  -------->  CaCl2 (aq) + CO2 (g) + H2O (l)

                 เมื่อ ( ) เป็นการบอกสถานะของสารในปฏิกิริยา

                      - (s) = solid = ของแข็ง

                      - (l) = liquid = ของเหลว

                      - (g) = gas = แก๊ส

                ข้อควรทราบ

                 - กรดทำปฏิกิริยากับโลหะได้แก๊สไฮโดรเจน (H₂)
                 - กรดทำปฏิกิริยากับสารประกอบคาร์บอเนตได้แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) เสมอ

                 5. สารละลายกรดสามารถนำไฟฟ้าได้

                 6. ทำปฏิกิริยากับเบสได้เกลือและน้ำ

             สารละลายเบส

                                  สารละลายเบส (base solution) คือ สารละลายที่เบสละลายในน้ำ (เบสเป็นตัวละลาย

                 น้ำเป็นตัวทำละลาย) ซึ่งสามารถแตกตัวให้ไฮดรอกไซด์ไอออน (OH^-) เมื่อละลายน้ำ

              สมบัติของสารละลายเบส

              สมบัติของสารละลายเบส มีดังนี้

              1. มีรสฝาด ขม

              2. เมื่อสัมผัสจะลื่นมือ

              3. ทดสอบกับกระดาษลิตมัส ถ้าใช้กระดาษลิตมัสสีแดงจะเกิดการเปลี่ยนแปลงสีของกระดาษลิตมัสจากสีแดงป็น

                  สีน้ำเงิน แต่ถ้าใช้กระดาษลิตมัสสีน้ำเงินจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงสีของกระดาษลิตมัส

              4. ทำปฏิกิริยากับเกลือแอมโมเนีย (NH₄Y; Y = ธาตุอโลหะ เช่น คลอรีน (Cl) ได้เป็นแอมโมเนียมคลอไรด์ (NH₄Cl) 

                  จะได้น้ำและแอมโมเนีย (NH₃) เป็นผลิตภัณฑ์เสมอ เช่น ปฏิกิริยาของด่าง (NaOH, โซเดียมไฮดรอกไซด์) 

                  กับเกลือแอมโมเนียมคลอไรด์

NaOH (aq)    +     NH4Cl (aq)      ------>     NaCl (aq)    +    H2O (l)     +    NH3 (g)                       เบส             เกลือแอมโมเนียม         เกลือโซเดียมคลอไรด์        น้ำ             แอมโมเนีย

              5. ไม่ทำปฏิกิริยากับโลหะ ยกเว้น อะลูมิเนียม (Al) ที่เมื่อทำปฏิกิริยาแล้วจะได้แก๊สไฮโดรเจน (H₂)

              6. ผสมกับน้ำมันหรือไขมัน จะได้สบู่และกลีเซอรอล เรียกปฏิกิริยานี้ว่า ปฏิกิริยาการเกิดสบู่ (saponification reaction)

              7. สารละลายเบสนำไฟฟ้าได้

              8. ทำปฏิกิริยากับกรดได้เกลือและน้ำ