การแตกตัวของกรดแก่และเบสแก่
     
                                   กรดแก่และเบสแก่เป็นอิเล็กโทรไลต์แก่เมื่อละลายน้ำแตกตัวเป็นไอออนได้ดี แตกตัวได้เกือบหมด

              100%   ซึ่งถือว่าแตกตัวได้หมดจึงเกิดปฏิกิริยาไปข้างหน้าอย่างเดียว ดังนั้นถ้าทราบความเข้มข้นของกรดแก่หรือ

              เบสแก่ ก็สามารถคำนวณหาความเข้มข้นของ  H₃O⁺ และ OH^- ในสารละลายได้   เช่น

              1.  สารละลาย  HNO₃  เข้มข้น  1 mol/dm³  จะแตกตัวให้  H₃O⁺ และ  NO₃^-   อย่างละ 1  mol/dm³

              2.  สารละลายเบสแก่  NaOH เข้มข้น 0.1 mol/dm³ จะแตกตัวให้  Na⁺ และ OH^- เข้มข้น

                   อย่างละ 0.1 mol/dm³

              3.  สารละลายเบสแก่ Ca(OH)₂ เข้มข้น  1 mol/dm³  จะแตกตัวให้  Ca²⁺ 1 mol/dm³  แต่ให้                

                   OH^- 2  mol/dm³

  H₂SO₄ แตกตัวได้ 2 ขั้น ดังนี้

 
               การแตกตัวของกรดอ่อน - เบสอ่อน

                                    กรดอ่อนและเบสอ่อนจัดเป็นอิเล็กโทรไลต์อ่อน เมื่อละลายน้ำจึงแตกตัวได้ไม่หมด แตกตัวได้

               เพียงบางส่วนและเป็นส่วนที่น้อยมากเมื่อเทียบกับความเข้มข้นเริ่มต้นของกรดอ่อนหรือเบสอ่อน การแตกตัวของกรดอ่อน

               และเบสอ่อนจึงเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้ ณ ภาวะสมดุลจึงมีทั้งโมเลกุลของกรดอ่อนหรือเบสอ่อนและไอออน

               ที่เกิดจากการแตกตัวของกรดอ่อนและเบสอ่อน การบอกความเข้มข้นของ H₃O⁺ และ OH^- ที่เกิดจากการแตกตัวของ

               กรดอ่อนและเบสอ่อน นิยมบอกเป็นร้อยละเรียกว่า ร้อยละการแตกตัว(percent ionization : α)  เช่น กรดอ่อน HA

               เข้มข้น 1 mol/dm³ แตกตัวได้ร้อยละ 5  หมายความว่าในสารละลายปริมาตร 1 dm³ มีกรด HA ละลายอยู่ 1 mol

               และเมื่อถึงสมดุลกรด HA แตกตัวไปเพียง 0.05 mol  และเหลืออยู่ 0.95 mol

               ** ปริมาณการแตกตัวของกรดอ่อน นอกจากจะบอกเป็นร้อยละแล้ว ยังสามารถบอกโดยใช้ค่าคงที่สมดุล

                    ของปฏิกิริยาก็ได้ เรียกว่า ค่าคงที่สมดุลของกรด หรือ ค่าคงที่การแตกตัวของกรด (acid ionization

                    constant : Ka) 

              ** ส่วนเบสอ่อน เรียกว่า ค่าคงที่สมดุลของเบส หรือ ค่าคงที่การแตกตัวของเบส (base  ionization 

                   constant : Kb)  เช่น   ถ้า   MOH  เป็นเบสอ่อน

                 ค่าคงที่การแตกตัวของกรด (Ka) และค่าคงที่การแตกตัวของเบส (Kb) เป็นค่าที่บอกให้ทราบว่ากรดอ่อน

                 หรือเบสอ่อนนั้นแตกตัวเป็นไอออนได้มากน้อยเพียงใด กรดที่มีค่า Ka สูงจะแตกตัวเป็นไอออนได้มากกว่ากรดที่มีค่า 

                 Ka  ต่ำ และเบสที่มีค่า  Kb  สูงจะแตกตัวเป็นไอออนได้มากกว่าเบสที่มีค่า  Kb ต่ำ

                 กรดอ่อนที่มี H 1 อะตอม ใน 1 โมเลกุล เช่น HA  เรียกกรดประเภทนี้ว่า กรดโมโนโปรติก (monoprotic) 

                 ได้แก่ CH₃COOH, HCOOH,  HF,  HCN  เป็นต้น

 แสดงค่าคงที่การแตกตัวของกรดบางชนิดในน้ำที่ 25 ^oC

                          (ที่มา : สุนทร พรจำเริญ เอกสารประกอบการสอนวิชาเคมี โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์)