ขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฏีกา ขนบธรรมเนียมประเพณี
ขนบธรรมเนียมประเพณี
เสภาขุนเรื่องช้างขุนแผนได้มีการกล่าวถึง ขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมไทยแทรกไว้ในเนื้อเรื่อง
นับตั้งแต่การเกิดจนกระทั่งตายเลยทีเดียว
ประเพณีบวชเณร
“อยากจะเป็นทหารชาญชัย ให้เหมือนท่านขุนไกรที่เป็นผี
จึงอ้อนวอนมารดาได้ปราณี ลูกนี้จะใคร่รู้วิชาการ
พระสงฆ์องค์ใดวิชาดี แม่จงพาลูกนี้ไปฝากท่าน
ให้เป็นอุปัชฌย์อาจารย์ อธิฐานบวชลูกเป็นเณรไว้”
สมัยก่อนนั้นไม่มีโรงเรียน พ่อแม่จึงมักพาลูกชายไปบวชเรียน เพื่อฝากให้พระสั่งสอนวิชาการต่าง ๆ และอบรมศีลธรรม
เพราะถือกันว่าวัดเป็นแหล่งรวมวิชาความรู้ โดยมีพระภิกษุเป็นผู้สอน
วิชาที่เรียนก็มี วิชาล่องหนหายตัว อยู่ยงคงกระพัน คาถาอาคมต่าง ๆ ปลุกผีและตำรับพิชัยสงคราม เป็นต้น
ประเพณีการทำศพ
“ยกศพใส่หีบพระราชทาน เครื่องอานแต่งตั้งเป็นจังหวะ
ปี่ชวาร่ำร้องกลองชนะ นิมนต์พระให้นำพระธรรมไป
พลายชุมพลนุ่งขาวใส่ลอมพอก โปรยข้าวตอกออกหน้าหาช้าไม่
พวกพ้องพี่น้องก็ร่ำไร นุ่งขาวตามไปล้วนผู้ดี”
การแห่นั้น จะมีเครื่องดนตรีประโคม คือ ปี่ชวาและกลองชนะ มีพระสวดนำหน้าศพ
มีการโปรยข้าวตอกไปตลอดทาง กล่าวกันว่าการโปรยข้าวตอก คือ ปริศนาธรรม
ว่าข้างตอกนั้นไม่อาจงอกเป็นต้นข้าวได้อีก คนที่ตายไปแล้วก็ไม่อาจฟื้นขึ้นได้อีกเช่นเดียวกัน
ส่วนพวกญาติพี่น้องก็สวมเสื้อผ้าสีขาวเดินตามไป
ประเพณีการเทศน์มหาชาติ
“อยู่มาปีระกาสัปตศก ทายกในเมืองสุพรรณนั่น
ถึงเดือนสิบจวบสารทยังขาดวัน คิดกันจะมีเทศน์ด้วยศรัทธา
พระมหาชาติทั้งสิบสามกัณฑ์ วัดป่าเลไลยนั้นวันพระหน้า
ตาปะขาวเฒ่าแก่แซ่กันมา พร้อมหน้านั่งปรึกษาที่วัดนั้น”
การเทศน์มหาชาติถือว่าเป็นงานทำบุญประจำปีที่สำคัญมาก
เรื่องที่จะใช้เทศน์ก็คือเรื่อง พระเวสสันดรชาดก ซึ่งมีทั้งหมด ๑๓ กัณฑ์
ผู้ที่รับเป็นเจ้าของกัณฑ์แต่ละกัณฑ์ จะต้องจัดเตรียมเครื่องบูชากัณฑ์เทศน์ให้เข้ากับกัณฑ์ของตนด้วย
ซึ่งมักจะเป็นผลไม้จำพวกกล้วย ส้ม มะพร้าวอ่อน ตลอดจนของแห้งต่าง ๆ และอ้อย เป็นต้น
ขอบคุณแหล่งอ้างอิง
-รูปชาวบ้าน
http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=rattanakosin225&date=31-10-2008&group=2&gblog=90
-เนื้อหาความเชื่อ
http://www.sema.go.th/files/Content/Langqage%20Thai/k4/0004/khunchangkhunphan/index.html
หนังสือเตรียมสอบo-net ของอ.ส่องศรี รัชนีกร
หนังสือเรียนกวดวิชาดาวองก์ ของ อ.ปิง