บทที่ 1 อัตราส่วนและร้อยละ

1. อัตราส่วน
1.1 ความหมายของอัตรา และอัตราส่วน
อัตรา (Rate) หมายถึง ข้อความแสดงความสัมพันธ์ของจำนวนหรือปริมาณสองจำนวน เช่น สบู่ 4 ก้อน ราคา 36 บาท หรือสบู่ 1 ก้อน ราคา 12 บาท
อัตราส่วน (Ratio) หมายถึง ความสัมพันธ์ของจำนวน ที่แสดงการเปรียบเทียบจำนวนสองจำนวน ซึ่งอาจจะมีหน่วยเหมือนกัน หรือหน่วยต่างกันก็ได้ กล่าวคือ
ถ้าให้ a ต่อ b เป็น a : b หรือ a⁄b เช่น
1.อัตราส่วนของครู ต่อ นักเรียน เป็น 1 : 20
2.อัตราส่วนของ จำนวนไข่ไก่เป็นฟองราคาเป็นบาท เป็น 10 : 22 (หรืออัตราส่วนของ จำนวนไข่ ต่อ ราคา เป็น 10 ฟอง : 22 บาท)
3.อัตราส่วนของ จำนวนเงินเป็นบาท ต่อ จำนวนเงินเป็นยูโร เป็น 52 : 1 (หรืออัตราส่วนของ จำนวนเงินไทย ต่อ จำนวนเงินในยุโรป เป็น 52 บาท : 1 ยูโร)
4.มาตราส่วนที่ใช้เขียนแผนผังอาคารเรียน ระยะในแผนผัง ต่อ ระยะจริง เป็น 1 : 500
ข้อสังเกต
1.จากตัวอย่าง 1 และข้อ 4 อัตราส่วนจะไม่มีหน่วย เพราะทั้งสองจำนวนเป็นหน่วยเดียวกัน ส่วนตัวอย่างที่ 2 และ 3 อัตราส่วนต้องระบุหน่วย เพราะทั้งสองจำนวนมีหน่วยต่างกัน
2.ทั้งสองจำนวนใช้เฉพาะจำนวนที่เป็นบวก จึงมีค่ามากกว่า 0 เสมอ
3.มาตราส่วนในแผนที่หรือแผนผัง ก็เป็นเรื่องของอัตราส่วน และถ้าหน่วยของสองจำนวนเหมือนกันจะไม่ระบุหน่วย เช่น 1 : 1,000 แต่ถ้าสองจำนวนมีหน่วยต่างกันจะระบุหน่วย เช่น มาตราส่วนในแผนผังเป็น 1 ซม. : 100 กม. เป็นต้น
1.2 อัตราส่วนที่เท่ากัน
1.2.1 ความหมายของอัตราส่วนที่เท่ากัน
อัตราส่วนที่เท่ากัน หมายถึง อัตราส่วนใด ๆ ที่คูณหรือหารแต่ละจำนวนด้วยจำนวนเดียวกัน ที่ไม่ใช่ศูนย์ จะได้อัตราส่วนใหม่ที่เท่ากับอัตราส่วนเดิม เช่น
4⁄5 = 4⁄5 × 3⁄3 = 12⁄15
1⁄8 = 1⁄8 × 2⁄2 = 2⁄16
20⁄24 = 20⁄24 ÷ 4⁄4 = 5⁄6
5⁄35 = 5⁄35 ÷ 5⁄5 = 1⁄7
ผลจากการทำอัตราส่วนใหม่ให้เท่ากับอัตราส่วนเดิม สามารถนำไปใช้ได้ในหลาย ๆ โอกาส
อ่านต่อหน้าที่2 แล้วสร้าง note ใหม่ แล้วทำ link ไปหน้าต่อไป