สังคมวิทยา 1

สิ่งที่มนุษย์เหมือนกับสัตว์อื่น

        ลักษณะของมนุษย์และสัตว์มีอยู่ร่วมกันนั้น  คือลักษณะสากลของสิ่งมีชีวิตทั้งหลาย  ซึ่งลักษณะดังกล่าว  ได้แก่
  1. สิ่งมีชีวิตต้องการอาหาร  น้ำ  และอากาศ
  2. สิ่งมีชีวิตมีความสัมพันธ์ใกล้ชิด  และต้องพึ่งพาอาศัยสิ่งแวดล้อมทางกายภาพและชีวภาพ
  3. สิ่งมีชีวิตมีความสามารถในการสืบพันธุ์
  4. สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดสืบพันธุ์มีลูกหลานลักษณะเหมือนพ่อแม่
       สิ่งที่มนุษย์แตกต่างจากสัตว์อื่น
  มนุษย์มีลักษณะบางประการซึ่งทำให้การดำรงชีวิตแตกต่างจากสัตว์ชนิดอื่น  ลักษณะที่สำคัญของมนุษย์  มีดังนี้
1. มนุษย์มีสมองขนาดใหญ่  เมื่อเปรียบเทียบกับขนาดลำตัวและน้ำหนักของร่างกาย  ซึ่งทำให้เกิดผลสำคัญ  คือ
    1.1 มนุษย์มีสติปัญญาในระดับสูงกว่าสัตว์อื่น ๆ สามารถประดิษฐ์คิดค้นสิ่งใหม่ ๆ เพื่อนำมาใช้ในการดำรงชีวิต  นอกจากสิ่งประดิษฐ์ทางวัตถุแล้ว  มนุษย์ยังสามารถคิดค้นระบบความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในสังคมได้อย่างสลับซับซ้อน
    1.2 มนุษย์มีความสามารถจดจำและเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ได้  สามารถจดจำประสบการณ์ที่ได้รับในอดีต  แล้วนำมาปรับปรุงแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ในการดำรงชีวิต
2. มนุษย์มีความสามารถในการสร้างและใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ  สัญลักษณ์ (symbol) หมายถึงสิ่ง
ใด ๆ ก็ตาม  ที่ใช้แทนความหมายของอีกสิ่งหนึ่ง  อาจใช้แทนความหมายของ  สิ่งที่เป็นวัตถุ  เช่น  เครื่องหมายกากบาทในการจราจรใช้แทนความหมายของถนน  2  สายที่ตัดกันเป็นสี่แยก  เป็นต้น  สัญลักษณ์อาจใช้แทนความหมายของ  สิ่งที่ไม่ใช่วัตถุ  เช่น  เครื่องหมายไม้กางเขนใช้แทนศาสนาคริสต์  เป็นต้น
     สัญลักษณ์เป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นมาเพื่อใช้ในการติดต่อสื่อสารระหว่างกัน  เราอาจจำแนกสัญลักษณ์ได้เป็น  3  ประเภท  ดังนี้
     2.1 ภาษา  เป็นสัญลักษณ์สำคัญที่มนุษย์นำมาใช้เพื่อถ่ายทอดประสบการณ์  ความรู้สึกนึกคิดและการติดต่อสื่อสารระหว่างกัน  ซึ่งมีทั้งภาษาพูดและภาษาเขียน  มนุษย์สามารถกำหนดความหมายของถ้อยคำต่าง ๆ ได้มากมาย  และสามารถประดิษฐ์ภาษาเขียน  ซึ่งอำนวยประโยชน์ต่อการติดต่อสื่อสารระหว่างสมาชิกในสังคม
     2.2 สัญลักษณ์ทางวัตถุ  คือ  สิ่งประดิษฐ์ทางวัตถุที่มนุษย์สร้างขึ้น  เพื่อใช้แทนความหมายของสิ่งต่าง ๆ  เช่น  ธงชาติ  อนุสาวรีย์  เครื่องหมายการจราจร  เป็นต้น
     2.3 สัญลักษณ์ที่เป็นการกระทำและกิริยาท่าทาง  เป็นสัญลักษณ์โดยการแสดงออกด้วยการ
เคลื่อนไหวส่วนต่าง ๆ ของร่างกายและกำหนดความหมายให้เป็นที่เข้าใจร่วมกัน  เช่น  ในสังคมไทยการไหว้เป็นการแสดงถึงการทักทาย  และเป็นการแสดงความเคารพต่อบุคคลนั้น  การเต้นรำบางจังหวะแสดงถึงความสนุกสนานร่าเริง  เป็นต้น
3. มนุษย์มีพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจากสังคมและวัฒนธรรม  พฤติกรรมของมนุษย์เป็นสิ่งที่มนุษย์
แสดงออกโดยการกระทำระหว่างกันทางสังคม  ซึ่งมีลักษณะสลับซับซ้อน  ทั้งนี้เป็นผลมาจากการที่มนุษย์ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคม  มีการปลูกฝัง  ถ่ายทอด  และปรับปรุงแนวความประพฤติให้สมาชิกในสังคมปฏิบัติตามวัฒนธรรมที่สมาชิกส่วนใหญ่ในสังคมยอมรับ  เพื่อให้สอดคล้องเหมาะสมกับการดำรงชีวิตอยู่ร่วมกัน
 สิ่งที่มนุษย์ได้เปรียบสัตว์อื่น